Posljednih godina kod djece se sve češće razvijaju alergijske bolesti. Koji su razlozi i tome da li postoji način da se ova pojava spriječi, razgovarali smo sa dječijim pedijatarom dr Gordanom Vuković Mučibabić. specijalistom pedijatrije, Bolnice za ginekologiju i porodičište “Jelena”.
Dr. Gordana Vuković Mučibabić je rođena 1978. godine u Banja Luci. Nakon završene Srednje medicinske škole, Medicinski fakultet je završila na banjalučkom univezitetu 2004. godine. Dio studija medicine i stručno usavršavanje iz oblasti dječije hirurgije provodi u Italiji, Policlinico universitario G.Martino, Messina. 2007. godine u Hrvatskoj kroz edukaciju u okviru ERC postaje Instruktor reanimacije i naprednog održavanja života kod vitalno ugroženih pacijenata te stiče Certifikat European Resuscitation Council o uspješno završenoj edukaciji za instruktora reanimacije- Advanced Life Support Provider Course. 2008. godine stiče diplomu o završenom Ultrazvuku u gastroenterologiji, nefrologiji, endokrinologiji, UZ abdomena, male karlice, dojke, testisa, vrata, zglobova i mekih tkiva u Srbiji. 2006.- 2011. godine je na specijalizaciji iz pedijatrije, te je položila specijalistički ispit iz pedijatrije čime je stekla zvanje Specijeliste pedijatrije na Medicinskom fakultetu pri banjalučkom univerzitetu, a najveći dio stručne prakse pri UKC Banja Luka. 2012. godine stiče diplomu Naprednog kursa reanimacije novorođenčeta od strane Udruženja neonatologa i intenzivista BiH, a pri American Academy of Pediatrics. 2016. godine u Zagrebu učesnik edukacije “Intrapartalni nadzor”, a 2021. Završava i edukaciju iz oblasti ultrasonografija razvojnog poremećaja kuka. Od 2013. godine do danas radi kao pedijatar u Bolnici i porodilištu “Jelena” Banja Luka, pri porodilištu i kroz specijalističku neonatološku i pedijatrijsku ambulantu .
Atopijski dermatitis obično počinje u djetinjstvu. Jedna studija u Americi kaže da čak 90% osoba sa atopijskim dermatitisom su imali ovo stanje još prije 5. godine života. Alergije su bolest savremenog doba, češće obolijevaju pacijenti iz gradske sredine. Procjenjuje se da će do 2025. godine svako drugo dijete biti atopijske konstitucije. Atopijska konstitucija je nasljedna sklonost za alergijske reakcije na različite tvari iz okoline. U prilog ovoj tvrdnji govori činjenica nađene su genske mutacije na pojedinim hromozomima kod osoba sa atopijskom konstitucijom.
Kako prepoznati dermatitis?
Atopija se najprije manifestuje na koži. Najčešće primjetimo pojavu ekcema oko trećeg mjeseca, tokom 1. godine života. Atopična koža je suha, svrbi i sklona je pojavi osipa, a svrab se pogoršava noću. Pored toga dominantni simptomi su crveni pečati po koži, nekada sa mjehurićima koji poslije pucanja mogu da se inficiraju bakterijama ili gljivicama sa okolne kože. Atopijski dermatitis je najčešća forma ekcema. Može da bude veoma izražen i dugotrajan. U nekim periodima se može potpuno povući (remisija), a u drugim se pogoršavati (egzacerbacija). Ekcem se kod dojenčadi lokalizuje na licu, najčešće na obraščićima i po tijelu, kod starije dojenčadi i djece na vanjskim stranama ekstremiteta, pregibima.
Šta je atopijski marš?Atopijske bolesti imaju tendenciju da se razvijaju tokom života što se naziva atopijski marš. Od ekcema i suhe atopične kože, dijete dalje može razviti alergiju na hranu, a naposljetku nastaju astma i alergijski rhinitis.
Kako pomoći djetetu?
Najnovija saznanja govore da probiotici mogu smanjiti rizik od atopijskog marša, ali i usporiti njegovo napredovanje 1
U prilog ovome ide Higijenska hipoteza, koja objašnjava da je za stimulaciju imuniteta vrlo važno da se beba izloži mikroorganizmima, јеr se na taj način aktiviraju imunitet i podstiče pravilan razvoj odbrambenih snaga organizma. Ako počistimo sve mikrobe u bebinom okruženju, imunitet neće naučiti da ih raspoznaje, a samim tim ni da se pravilno razvije. Imuni sistem djeteta se razvija tokom cijelog djetinjstva. To je dio odrastanja. Kaže se da je bolje da se imuni sistem bavi dobrim bakterijama, nego da reaguje burno na alergene iz okoline.
Zbog toga je od izuzetne važnosti izlaganje novorođenčeta dobrim bakterijama, tj. probioticima.
Ako u porodici postoje atopije i alergijske bolesti, smatra se da je dijete u riziku. U tim slučajevima treba dati probiotik mami još u trudnoći i bebi odmah po rođenju, dok se još nije javio atopijski dermatitis i ekcem. Ovim bebama se probiotik savjetuje sve do 1. rođendana. Dodatno se savjetuju i dojenje, vitamin D3 i upotreba emolijentnih krema za lokalnu hidrataciju kože. Važna je svakodnevna rutinska higijena kože, kao i nošenje šire odjeće, prirodnih materijala.Ukoliko se ekcem i atopijski dermatitis već javio, upotreba probiotika i u ovom slučaju može biti jako korisna da se uspori dalji razvoj atopije i da se ublaže simptomi ekcema i atopijskog dermatitisa.
Kakvo je vaše iskustvo kao dječijeg pedijatra?
Iskustvo u svakodnevnom radu u ordinaciji te praćenju pacijenata koji su razvili simptome atopijskog dermatitisa, pokazalo je da novorođenčad iz našeg porodilišta, kojima je od prvog dana uključen probiotik, imaju znatno rjeđe izražena pogoršanja bolesti sa manjim površinama zahvaćene kože. Cink je takođe koristan u kombinaciji sa probiotikom jer se ugrađuje u odbrambene ćelije i na taj način učestvuje u izgradnji imuniteta kod djece.
U apotekama širom BiH možete pronaći probiotik u kapima BebiCol® sa cinkom koji sadrži Lactobacillus rhamnosus GG (LGG), cink i vitamin D3, koji je moj prvi izbor u suplementaciji novorođenčeta, dojenčadi i malog djeteta.Istraživanje tokom koga su djeca primala BebiCol® kapi u trajanju od šest mjeseci pokazuje da je došlo do značajnog poboljšanja ekcema, crvenila, suhoće kože i svraba.2
- Atanasković-Marković M, Tmušić V, Janković J. Probiotics in Prevention of Atopic march: Myth or Reality? Central Eur J Pead 2019;15(1):23-29. Stojišić M, Atanasković-Marković M, Nikolić T. Smernice za primenu probiotika u pedijatriji. Udruženje Pedijatrije Srbije, 2019.
- American Journal of Pediatric Ivana Filipović et al Combination of Lactobacillus Rhamnosus LGG, Vitamin D3 and Zn in Preventing Atopic Dermatitis in Infancy : Jul. 17, 2020
