Piše: Prof. dr. sci. Adem Balić, Spec. ginekologije i akušerstva; Subspec. fetalne medicine i obstetricije
Ovo pitanje mi je postavila pacijentica koja je prije nekoliko dana bila na pomenutom pregledu a zbog sumnje da sa bebom nešto nije u redu.
Moram priznati da nakon više od 20 godina kako radim te preglede, ne znam da li mi je ikad bilo upućeno takvo pitanje. Imajući u vidu važnost i značaj navedenog pregleda odlučio da odgovor objavim kako bi tu dilemu definitivno rasvijetlio.
Prije svega, važno je znati da vaginalne sonde imaju veću frekvenciju koja se kreće od 9 pa čak do 18MHz čija je slika zbog toga sa više detalja nego abdominalne sonde čija frekvenca se kreće od 2 do 8MHz, koje imaju matriks sonde. Većini ljudi to ništa ne znači ali je ipak dobro da znaju tu razliku tj. da se sonde sa visokom frekvencijom koriste kod pregleda gdje je promatrana struktura vrlo blizu a to je slučaj kod vaginalnih pregleda gdje se između ploda i sonde nalazi samo zid materice debljine maksimalno 10mm. Visokofrekventne sonde se koriste i kod pregleda dojke i štitne žlijezde. Njihova mana je da ne prodiru daleko u dubinu tkiva (ne više od 8 do 10cm!). S druge strane, sonde sa manjom frekvencom se koriste kada je pretraživani organ ili tkivo daleko od sonde, više od 10cm a to su tzv. abdominalne sonde. Razlika u kvalitetu slike je velika, te kad smo u mogućnosti da koristimo sonde sa visokom frekvencom mi ih i koristimo.
Kad je u pitanju obstetricija vaginalni ultrazvučni pregled u prvom tromjesečju je postao temeljni dio bez koga se ne može postaviti definitivna dijagnoza, a detaljni pregled koji se radi na kraju prvog tromjesečja je baziran baš na toj vrsti pregleda jer je plod veličine do 8cm (pa je u dometu sonde) a od sonde ga dijeli samo tanki zid materice. Slika koja se može postići i srednje kvalitetnim ultrazvučnim aparatima je značajno bolja od abdominalnog pregleda na najboljem ultrazvučnom aparatu na svijetu.
Danas nema opravdanog razloga da se fetalni skrining radi abdominalnom sondom.
Prosudite i sami kolika je razlika između na snimaka i sa abdominalnom i sa vaginalnom sondom (radi se istoj bebi koja je pregledana sa dvije različite sonde).
Prema tome, zapamtite fetalni skrining se radi vaginalnom sondom a takav kvalitet slike abdominalnom sondom se može postići tek u V mjesecu trudnoće, kada je beba barem 5x veća!!!! ( i zato se tek tada radi tzv. „morfološki ultrazvuk“)
