Infekcije majke tokom trudnoće ili poroda mogu se prenijeti na fetus ili novorođenče
Piše: Dr Eldar Mehmedbašić, Specijalista ginekologije i opstetricije
dr. Dr Eldar Mehmedbašić, Specijalista ginekologije i opstetricije. U Zavodu obavlja poslove i zadatke specijaliste ginekologije i opstetricije. Zahvaljujući kontinuiranoj edukaciji i usavršavanjem tehnika i procedura neophodnih za kvalitetno obavljanje svakodnevnih zadataka po savremenim principima struke učestvuje u rutinskim i ekspertnim kontrolama svih faza trudnoće. Provodi sve dijagnostičke procedure prenatalne dijagnostike, sofisticirane ultrazvučne, laboratorijske i druge pretrage koje traži algoritam kontrole trudnice i fetusa. Provodi dijagnostičke procedure na detekciji tumora genitalnih organa, angažovan je u postupcima dijagnostike i terapije bračne neplodnosti.
Infekcije majke tokom trudnoće ili poroda mogu se prenijeti na fetus ili novorođenče. Mogu uzrokovati mnogobrojne i teške bolesti ploda sa trajnim posljedicama. Infekcije majke mogu biti izazvane bakterijama, virusima, parazitima i gljivicama. O prevenciji prenatalnih infekcija za časopis Roditelj piše Dr. Eldar Mehmedbašić, Specijalista ginekologije i opstetricije.
Prevencija prenatalnih infekcija predstavlja izazov za svakog opstetričara bez obzira da li se bavi kliničkim ili ambulantnim nadzorom zdravlja trudnice i ploda. Umanjenjem šansi za infekciju ploda i majke umanjuje se šanse za komplikacije u toku trudnoće (spontani pobačaj, prijevremeni porod, upala plodovih ovoja) kao i komplikacije u toku poroda (loš nalaz CTG-a, smanjen dotok kiseonika kroz pupčanu vrpcu…).
Prenatalne infekcije
Infekcije majke tokom trudnoće ili poroda mogu se prenijeti na fetus ili novorođenče. Mogu uzrokovati mnogobrojne i teške bolesti ploda sa trajnim posljedicama. Infekcije majke mogu biti izazvane bakterijama, virusima, parazitima i gljivicama.
Infekcije novorođenčeta mogu biti u materici (tokom trudnoće), tokom poroda (intrapartalne infekcije) ili nakon poroda (postpartalne infekcije).
Putevi prijenosa infekcija u trudnoći su:
- kroz posteljicu, putem krvi (virusi i protozoe)
- putem inficirane rodnice ili grlića materice (bakterije, gljivice)
- u toku poroda prolaskom ploda kroz infekcijom izmjenjen porođajni put (svi uzročnici)
- prilikom izvođenja različitih dijagnostičkih procedura tokom trudnoće (biopsija horijalnih čupica, rana amniocenteza) ili tokom poroda (aplikacija skalp elektrode ili incizija poglavine zbog analize fetalne krvi)
- poslije poroda uzročnicima majčinih infekcija (bakterije, virusi, protozoe) ili čak majčinim mlijekom, transfuzijom krvi, nosokonijalnim infekcijama
Najčešći i najvažniji uzročnici infekcije u trudnoći
Rubella virus, Citomegalovirus, Herpes simlex virus, Varičela zoster virus, Parvovirus B19, Hepatitis B i Hepatitis C, HPV (Humani papiloma virus), Toxoplasma gondi, Streptococcus grupe B, Treponema pallidum, Listeria monocitogenes, Clamidia trihomatis, Neisseria gonnorrhoeae, Mycobacterium tuberculosae, Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealythicum.
Moguće posljedice prenatalnih infekcija
Posljedice prenatalnih infekcija zavise od vrste uzročnika, patogenosti uzročnika, dužine izloženosti uzročniku. Posljedice također zavise i od perioda trudnoće u kojem dođe do infekcije (najosjetljivije je vrijeme organogeneze, prvih 12 nedjelja trudnoće).
Posljedice infekcije ploda su vrlo teške i mnogobrojne. Može doći do pobačaja ili odumiranja ploda, ali i do oštećenja mnogih organa i njihovih funkcija. Oštećenje mozga i perifrnih nerava, čula vida, sluha, mirisa, urođenih nenormalnisti u građi srca i velikih krvnih sudova, upale srčanog mišića, upale i oštećenja pluća, anomalije koštanog sistema, ektramiteta i kičme, upale i nenormalnosti jetre, dijafragme, abnormalnosti bubrega, mokraćovoda i bešike. Infekcije tokom trudnoće mogu dovesti do upale plodovih ovoja i ranijeg prsnuća vodenjaka, do prijevremenog rađanja ploda i svim mnogobrojnih komplikacija koje donosi prematuritet, može doći do zastoja u rastu ploda itd.
Prevencija prenatalnih infekcija
Najbolji način da se izbjegnu gore navedene infekcije i komplikacije istih jeste prevencija !!!
Pacijentice koje planiraju trudnoću treba da urade predkoncepcijski savjet kada će se predložiti set testova koje treba uraditi prije trudnoće te liječiti. U ovom dijelu se provjerava i imunološki status trudnice, prezentira kalendar vakcinacija, informiše o eventualnoj štetnosti radnog mjesta ili kućnih ljubimaca. U nekim slučajevima genitalnih virusnih infekcija iz preventivnih razloga planira se porod carskim rezom. Tokom trudnoće ili predkoncepcijski iz preventivnih razloga rade se brojni testovi na uzročnike perinatalnih infekcija.
Najbolja i najosjetljivija metoda otkrivanja uzročnika je PCR metoda molekularne biologije kojim se detektiraju fragmenti DNK/RNK uzročnika.
U Zavodu „Mehmedbašić“ se rade sljedeći testovi:
Test na klamidiju, ureaplazmu, mikoplazmu, test na prisustvo aerobnih i anaerobnih mikroorganizama u cervialnom kanalu i rodnici (prevencija spontanog pobačaja, odnosno prijevremenog rađanja), HPV genotipizacija (test na prisustvo humanog papiloma virusa).
Posljedice infekcije ploda su vrlo teške i mnogobrojne. Može doći do pobačaja ili odumiranja ploda, ali i do oštećenja mnogih organa i njihovih funkcija. Oštećenje mozga i perifrnih nerava, čula vida, sluha, mirisa, urođenih nenormalnisti u građi srca i velikih krvnih sudova, upale srčanog mišića, upale i oštećenja pluća, anomalije koštanog sistema, ektramiteta i kičme, upale i nenormalnosti jetre, dijafragme, abnormalnosti bubrega, mokraćovoda i bešike. Infekcije tokom trudnoće mogu dovesti do upale plodovih ovoja i ranijeg prsnuća vodenjaka, do prijevremenog rađanja ploda i svim mnogobrojnih komplikacija koje donosi prematuritet, može doći do zastoja u rastu ploda itd.
