Piše: Dr Aleksandra Vladičić, specijalista pedijatar
Dr Aleksandra Vladičić, specijalista pedijatar rođena je 14.09.1977. u Sarajevu. Završila je Medicinski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu 2003.godine. Specijalistički staž iz oblasti pedijatrije obavila je od 2011.- 2015. godine (Univerzitetska dečija klinika u Tiršovoj, Beograd). Četiri godine je radila u Ambulanti za specijalističko-konsultativne preglede iz pedijatrije u Domu zdravlja Istočno Sarajevo na poslovima specijaliste pedijatra. Trenutno je zaposlena u Dječijoj poliklinici “AV Pediatric” u Istočnom Sarajevu. Autor i koautor niza radova koji su objavljeni u različitim stručnim izdanjima iz oblasti pedijatrije. Udata, majka dvoje djece.
Proljev ili dijareja predstavlja jedan od najčešćih simptoma koji ukazuju na poremećaj u funkciji organa za varenje. U suštini predstavlja promjenu u broju i konzistenciji stolica. Smatra se da više od tri kašaste ili tečne stolice u toku dana mogu da se smatraju proljevom kod djece, mada je broj stolica u toku dana jako često i individualna karakteristika i može da varira od djeteta do djeteta.
Smatra se da svako dijete uzrasta do 3 godine ima 1-2 epizode akutnog proljeva različitog uzroka u toku jedne godine. Proljev predstavlja jedan od najučestalijih razloga za hospitalizaciju djece, a što je dijete mlađeg uzrasta to je rizik da bolest koja je praćena proljev zahtijeva hospitalizaciju veći. Uzroci dijareje su različiti i obuhvataju veliki broj različitih virusnih, bakterijskih i parazitskih uzročnika, alergijskih reakcija na hranu, nekontrolisanu upotrebu antibiotika, intoksikacije hranom, prekomjernu upotrebu zaslađenih sokova. Po svojoj dužini trajanja dijareje mogu biti akutnog (do 14 dana) i hroničnog toka (duže od 14 dana). Osnovni poremećaj kod dijareje akutnog ili hroničnog toka jeste gubitak tečnosti i elektrolita putem digestivnog trakta što ima za posljedicu njihov disbalans u organizmu i pojavu dehidracije. Dehidracija može da bude blaga, umjerena i teška. Blagu dehidraciju karakterišu osjećaj žeđi, suh jezik i izraženi podočnjaci kod djeteta. Kod umjerene dehidracije pored ovih simptoma imamo i kožu oslabljenog turgora (elastičnosti) i izlučivanje manjih količina urina (manji broj mokrih pelena). Teška dehidracija je izuzetno ozbiljno stanje koje je praćeno znacima hipovolemijskog šoka, ubrzanim pulsom, niskim pritiskom, hladnom kožom, prestankom mokrenja, pospanošću koja može da progredira sve do kome. Zbog toga u tretmanu proljeva kod djece nadoknada tečnosti i elektrolita predstavlja imperativ. Pored nadoknade tečnosti i elektrolita u liječenju dijareje su neizostavan dio i probiotici. Probiotski preparat koji će se koristiti u tretmanu dijareje treba a bude pravilno i pažljivo odabran. Probiotske kulture mogu da budu bakterije i gljivice.
Karakteristike dobrog probiotika su da je siguran za upotrebu u svim uzrastima, otporan na želudačnu kiselinu, u kratkom vremenskom intervalu uspostavlja stabilnu koncentraciju u crijevima, brzo se eliminiše po prestanku davanja, otporan na davanje antibiotika, stabilan na spoljašnjim temperaturama.
Tragajući za novim vrstama gljivica koje bi se koristile u procesu fermentacije piva, davne 1923. u Indokini, francuski mikrobiolog Henri Boulard uočio je da osobe koje redovno piju čaj od kore tropskog voća, kao što su liči ili mango, ne oboljevaju od kolere, koja je tada bila rasprostranjena u ovom dijelu svijeta. Boulard je iz ovih biljaka izolovao soj glivice, koja je u njegovu čast kasnije dobila ime Saccharomyces boulardii (Bulardi). S. Boulardii efikasno pomaže u tretmanu različitih stanja koja uzrokuju dijareju, što je potvrđeno u mnogim istraživanjima u preko 400 studija objavljenih do sada. Od 1962. godine, počela je i komercijalna upotreba probiotika na bazi S. Boulardii koji se danas preporučuje u preko 80 zemalja širom svijeta. Pored probiotika, u današnje vrijeme se koristi cink, koji ima ulogu u bržem obnavljanju crijevne sluzokože i boljem funkcionisanju lokalnog imunog sistema. Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) preporučuje cink kao sastavni dio liječenja akutne dijareje kod djece.
Tako da je naša pedijatrijska preporuka Bulardi Junior koji sadrži S.boulardii i cink može pomoći kod akutne dijareje kod djece i u skladu je sa zvaničnim preporukama Evropskog udruženja za pedijatrijsku gastroenterologiju.
Želimo da naglasimo da su dijareje često samoograničavajuće i samoizliječive bolesti, te nadoknada tečnosti i elektrolita, kao i upotreba odgovarajućih probiotika može da bude u potpunosti dovoljna, te tretman dijareja često ne zahtijeva primjenu antimikrobne terapije.
