Absces Bartolinijeve žlijezde predstavlja gnojnu upalu uzrokovanu različitim bakterijama.
Piše: Prof. dr. Mahira Jahić
Prof. dr. med. sc. Mahira Jahić specijalista ginekologije i akušerstva 1995. godine diplomira na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli. Specijalistički ispit iz ginekologije i akušerstva polaže na UKC Tuzla, Ginekološko-akušerska klinika 2002. godine. Od 2014. godine je stiče zvanje Vanrednog Profesora na predmetu Ginekologija i akušerstvo Medicinskog fakulteta Univerziteta u Tuzli. Autor je i recenzent brojnih stručnih i naučnih radova, knjiga i medicinskih časopisa.
Bartolinijeva žlijezda (lat. glandula Bartholini) je parna žlijezda veličine zrna graška, smještena u donjoj trećini vanjskog spolovila žene, na ulazu u vaginu.Koja je funkcija Bartolinijeve žlijezde kao i šta je upala ove žlijezde za časopis Roditelj piše Prof. dr. med. sc. Mahira Jahić specijalista ginekologije i akušerstva
Bartolinijeva žlijezda (lat. glandula Bartholini) je parna žlijezda veličine zrna graška, smještena u donjoj trećini vanjskog spolovila žene, na ulazu u vaginu. Izvodni kanal ove žlijezde je smješten na unutrašnjoj strani malih usana. Funkcija Bartolinijeve žlijezde jeste da luči sekret koji održava vlažnost ulaza u vaginu.
U slučaju da se izvodni kanal Bartolinijeve žlijezde začepi nastaje cista, koja u prisustvu patogenih bakterija postaje absces. Absces Bartolinijeve žlijezde se može javiti u bilo kojoj starosnoj dobi, ali se najčešće javlja u reproduktivnoj dobi žene između 20 i 30 godina starosti.
Absces Bartolinijeve žlijezde predstavlja gnojnu upalu uzrokovanu različitim bakterijama. Absces Bartolinijeve žlijezde mogu uzrokovati različite aerobne i anaerobne bakterije, neke od njih su normalni stanovnici vagine, druge su uzročnici spolno prenosivih bolesti kao što je Neisseria gonorrhoeae i Chlamydia trachomatis. Mikrobiološkom obradom sadržaja apscesa najčešće se otkivaju Escherichia coli, različiti predstavnici roda streptokoka i stafilokoka.
Cista Bartolinijeve žlijezde se manifestuje prisustvom otoka, bez crvenila kože i sluzokože. U slučaju da je cista mala i da ne daje nikakve simptome, najčešće nije potrebno nikakvo liječenje. Ukoliko naraste do veličine kokošijeg jajeta, ipak je neophodna ljekarska intervencija.
Upala Bartolinijeve žlijezde ili Bartolinitis je veoma neprijatno stanje koje može da izazove nepodnošljiv bol i da remeti svakodnevno funkcionisanje. Manifestuje se kao izraslina na lijevoj ili desnoj strani spoljašnjeg dijela vagine i može dostići veličinu oraha ili čak kokošijeg jajeta, praćena snažnim bolom, može stvarati smetnje pri hodu i otežavati sjedenje.
Dijagnoza se postavlja inspekcijom i palpacijom. Nekada se može ispitati sadržaj apscesa ukoliko se sumnja na gonoreju.
Liječenje
Postupak liječenja upale Bartolinijeve žlijezde zavisi od razvoja simptoma. Otok i bol su prvi najčešći simptomi koje bi trebalo da ispita ginekolog. Povišena temperatura i regionalno oticanje limfnih žlijezda upućuje na postojanje apscesa. U tom slučaju je neophodna hirurška intervencija i terapija antibioticima. U slučaju prisustva ciste, liječenje se određuje u zavisnosti od njene veličine i tegoba koje izaziva.
Incizija (otvaranje žlijezde radi evakuacije sadržaja) i drenaža su relativno brzi postupci koji se sprovode u lokalnoj ili, u bolnicama, opštoj anesteziji. Apsces ili cista se vertikalnim rezom zarežu, 1,5 do 3 cm, što bliže sluzokoži na ulazu u vaginu. Postavlja se dren kojim se omogućava isticanje sadržaja. Ovim postupkom bol se momentalno uklanja.
Marsupijalizacija je postupak koji se nadovezuje, kada je to potrebno, na inciziju i drenažu. Šupljina odnosno cista ili apsces se ispiraju fiziološkom rastvorom ili nekim drugim rastvorom u cilju čišćenja a onda se ivica rane šije sa zidom ciste, što znači da je prirodni otvor žlijezde sada trajno (kada prođe zapaljenje) proširen odnosno žlijezda se prazni u kontinuitetu.
Ekscizija je veći operativni zahvat koji se ne može obaviti u ambulanti već zahteva bolničke uslove. Postupak podrazumeva uklanjanje same Bartolinijeve žlijezde. Nakon ovog zahvata dominira osećaj suvoće sa posljedicama koje nosi, pa se postupak rijetko praktikuje i to obično kod žena u postmenopauzi.
Za prevenciju upale Bartolinijeve žlijezde preporučuje se adekvatna lična higijena i prevencija spolno prenosivih bolesti.
