Alergija na polen: Pravovremena dijagnoza i mogućnosti liječenja

Kada u proljeće sve počne da zeleni i ponovo počne da cvjeta, mnogi ljudi moraju da se nose sa dosadnom peludnom groznicom. Djelimično nasilne reakcije tijela nastaju kada se pelud biljke gomila u zraku. Na početku sezone peludi, samo nekoliko polena može biti dovoljno da izazove nelagodu. Nakon perioda bez alergena, ljudsko tijelo reagira čak i na manje količine nego u kasnijoj sezoni polena.

Ponovo svrbi u nosu, oči peku i pojavljuje se eksplozivno kihanje, jasni su znakovi za alergičare. Apotekari savjetuju da se ovi simptomi liječe kod ljekara. U suprotnom postoji rizik da se alergija na polen razvije u alergijsku astmu.

Uzrok peludne groznice (alergija na polen) je pretjerana reakcija tijela na određeni polen, polen drveća i trave. Ove supstance (alergeni) su od našeg tijela lažno klasifikovane kao “neprijatelji”. Kada pacijent sa alergijskim rizikom prvi put dođe u kontakt sa alergenom, imunske ćelije (B limfociti) odmah počinju da proizvode određeni tip antitijela (antitijela), imunoglobulina E (IgE). IgE antitijela precizno odgovaraju strukturi alergena i vezuju se za njega. U slučaju ponovnog kontakta sa istim alergenom, antitijela dovode do oslobađanja velikih količina inflamatornih supstanci, posebno histamina, što dovodi do odbrambene reakcije. Posebno su pogođeni dijelovi tijela koje su alergeni direktno pogodili – tj. oči ili sluzokoža nosa. Izaziva iritaciju ili oticanje sluzokože, kihanje, curenje nosa i višeputno kihanje.

Tako da ne dođe do takozvane alergijske reakcije, ljekari savjetuju da ne prihvatite alergiju samo tako. U “promjeni vremena” sjenovita groznica počinje sa uobičajenim simptomima kao što su kihanje, vodene oči, pa čak se pojavljuju i simptomi groznice, prije nego što se pomakne “sprat ispod” i zaglavi u plućima. Tamo izaziva kašalj i kratak dah. Barem sada treba obavezno napraviti tretman da se sjenovita groznica ne razvije u alergijsku astmu.

Dijagnoza se može postaviti na osnovu tipičnih simptoma. Testovi krvi potvrđuju sumnju na alergijsku reakciju. Pored toga, grupa alergena koji se aktiviraju može biti ograničena u testu krvi. Za precizno razjašnjenje o tome koji tip polena izaziva peludnu groznicu, neophodan je tzv. ubodni test. U ovom testu, različite vrste polena rastvorene u vodi donose se u unutrašnjost podlaktice malom ogrebotinom na koži. Oteklina, crvenilo i svrab u ovom trenutku je izraz osjetljive reakcije.

Žalbe se često mogu dobro kontrolisati lijekovima. Antialergijski lijekovi (antihistaminici) mogu inhibirati alergijsku reakciju. U slučaju blage nelagodnosti, preporučuje se lokalna primjena kao sprej za nos ili kapi za oči, jer se kod uzimanja tableta može javiti umor – iako postoje značajne razlike između pojedinih preparata. Kod nekih pacijenata, posebno onih koji su alergični na samo nekoliko tipova polena, može se razmotriti tzv. Hiposenzitizacija (specifična imunoterapija).

Alergen se postepeno daje pacijentima u redovnim intervalima u povećanim dozama. Ova kontrolisana isporuka dovodi do povećane tolerancije na dodani alergen. Prema Federalnom udruženju pulmologa, ovaj metod pogađa oko 80% pacijenata koji pate od alergije.

Još uvijek nije jasno zašto određene tvari izazivaju alergijsku reakciju kod nekih ljudi, a kod drugih, ne. Međutim, postoji nekoliko faktora koji povećavaju rizik od alergije:

– Genetičko predopterećenje

Što je više članova porodice alergičara, veći je rizik za djecu da razviju alergijsku bolest. Djeca s najvećim rizikom kada oba roditelja pate od iste alergije: Prema Saveznom udruženju pulmologa e.V., djeca tada razvijaju alergijske pritužbe od 50 do 70 posto.

-Pretjerana higijena – “efekt farme“

Na selu manje djece pati od peludne groznice i astme nego u gradu. Posebno, djeca koja žive od rođenja ili  ranije dobi na farmi, alergije se javljaju mnogo rjeđe nego kod urbane djece. Prema stručnom udruženju pedijatara e. V., djeca su posebno zaštićena ako su u kontaktu sa stokom već u dobi od jedne godine. Ove izjave su zasnovane na istraživanju provedenom u nekoliko evropskih zemalja, uključujući Njemačku, Austriju i Švicarsku. Još jedan nalaz: Ako su majke radile u kućama sa životinjama tokom trudnoće, njihovo dijete je imalo mnogo rjeđe alergijska antitela na relevantni okidač peludne groznice u krvi.

Može se pretpostaviti da zaštitni “efekt farme”  ima veze s raznovrsnošću i količinom bakterija koje se neizbježno nalaze u farmi. Prema Saveznom udruženju pulmologa, djeca dolaze u kontakt s više mikroba i tako mogu izgraditi bolju imunološku zaštitu nego u gradu. Kontakt sa bakterijama (ili sa endotoksinom bakterijske komponente) u djetinjstvu može da dovede do toga da imunološki sistem bolje podnosi alergene. Međutim, još uvijek nije jasno kako ovaj efekat tolerancije funkcioniše.

– Zagađenje vazduha

Može se pretpostaviti da povećano zagađenje česticama (npr. zbog emisija iz automobila i industrije, dima cigareta, sistema grijanja, itd.) pojačava već postojeće alergije. Prema Saveznom udruženju pulmologa, tačan mehanizam je još uvek nejasan, ali je jasno da ultra-fine čestice mogu prodrijeti posebno daleko u dublje dijelove pluća, naseliti se tamo i izazvati upalu. Istraga u Japanu pokazala je da se učestalost peludne groznice povećava, što su oni pogođeni živjeli bliže nekoj prometnoj cesti – sa odgovarajućim visokim česticama.

roditelj.ba